Goed werkende darmen zijn cruciaal om benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen en daarmee het lichaam optimaal te laten functioneren. Een verstoorde spijsvertering zorgt niet alleen voor klachten als een opgeblazen gevoel, krampen en diarree, maar kan ook van invloed zijn op het energiepeil en de weerstand. De juiste voeding helpt om de darmen gezond te houden.
De darmflora
De darmflora of het microbioom is de verzamelnaam voor alle micro-organismen die zich bevinden in ons maag-darmstelsel. Deze enorme variatie aan bacteriën houdt zich dag en nacht bezig met het verteren van voedsel en het bewaken van de gezondheid.
Het microbioom bestaat uit miljarden ‘goede’ bacteriën die zich hechten aan de darmwand en de darmflora beschermen tegen ziektewekkers van buitenaf. Naast goede, zullen er ook altijd ‘slechte’ bacteriën aanwezig zijn in de darmen. Wanneer het aandeel slechte bacteriën toeneemt raakt de darmflora verstoord, wat tot diverse klachten kan leiden.
Een verstoorde darmflora
Een verstoorde balans in het microbioom, ook wel disbalans of dysbiose genoemd, kan optreden als gevolg van een verkeerd eetpatroon (veel suikers of een vezelarm dieet), geboorte via een keizersnede, geen of kortdurende borstvoeding, antibioticagebruik, chronische stress of infectieziekten. Een disbalans in het microbioom kan nadelige gevolgen hebben op onze gezondheid.
Als je darmen gezond zijn heb je gemiddeld één tot drie ontlastingen per dag, weinig last van winderigheid, geen last van een opgezette buik na het eten, geen drijvende ontlasting en heeft de ontlasting een worstachtige vorm die gemakkelijk uitgescheiden wordt en niet erg stinkt of plakt.
Wanneer je één of meer van de bovenstaande symptomen ervaart kan het zijn dat er sprake is van een onbalans in je darmen.
Hoe zorg je voor gezonde darmen?
Iedere groep bacteriestammen voedt zich met andere voedingsstoffen en daarom is een gezond en gevarieerd eetpatroon cruciaal voor een gezonde darmflora.Voedingsstoffen die bevorderlijk zijn voor de darmen vind je in mager vlees, gevogelte, vis, eieren, groenten, fruit, kruiden, specerijen, noten, zaden en paddenstoelen. Voldoende beweging en vochtinname gedurende de dag zijn daarnaast van groot belang voor de werking van de darmen.
Naast een gezond eet- en leefpatroon zijn er ook mogelijkheden om je voeding aan te vullen met pre- en/of probiotica. Het beste resultaat wordt vaak bereikt met een combinatie van beide.
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn bacteriën die leven in de darmen en essentieel zijn voor de spijsvertering en het immuunsysteem. Deze bacteriën komen via de maag in de darmen terecht. Probiotica komen van nature voor in producten als yoghurt, kefir, kombucha, gefermenteerde groenten, miso en cottage cheese.
Bij specifieke aandoeningen, zoals bij het prikkelbare darmsyndroom of diarree na het slikken van antibiotica, zijn er aanwijzingen dat probiotica een positief effect kunnen hebben.
Probiotica supplementen
Probiotica supplementen bevatten een grote hoeveelheid aan ‘goede’ bacteriën. Deze producten verschillen onderling in de hoeveelheid bacteriën en de hoeveelheid stammen die erin zitten. Iedere bacteriestam heeft specifieke eigenschappen. Bij ziektebeelden van de darm is een breedspectrum probiotica (met zo veel mogelijk verschillende stammen) vaak het meest effectief. Een breedspectrum probioticum bevat zowel lactobacillus als bifido stammen.
Probiotica supplementen zijn verkrijgbaar in verschillende toedieningsvormen, waaronder poeder, capsules en tabletten. Ook zijn er speciale probiotica voor vrouwen en (pasgeboren) kinderen. Bekijk hier al onze probiotica producten.
Kolonievormende eenheden
Belangrijk voor de kwaliteit van een probiotica is in hoeverre de bacteriële stammen ons spijsverteringsstelsel overleven. Probiotica worden gemeten in kolonievormende eenheden (colony forming units: CFU’s). Deze eenheden staan voor het aantal levensvatbare bacteriën per dosis. Een probiotica supplement moet minstens 1 miljoen kolonievormende eenheden bevatten zodat genoeg bacteriën de spijsvertering kunnen overleven om hun werk te doen.
Wat zijn prebiotica?
Prebiotica zijn fermenteerbare vezels die je normaalgesproken binnen krijgt via groente, fruit en granen. Deze onverteerbare koolhydraten (voedingsvezels) dienen als voeding voor de goede bacteriën (probiotica) in onze darmen, zodat deze optimaal hun werk kunnen doen.
Prebiotica belanden onverteerd in de dikke darm, waar ze door bacteriën door middel van fermentatie worden afgebroken tot korte keten vetzuren (acetaat, butyraat en propionaat). Deze vetzuren dienen als energiebron voor onder andere het darmepitheel. Lees hier meer over prebiotica en andere soorten vezels.
Een gezond en gevarieerd voedingspatroon bevat voldoende vezels, waaronder vezels met prebiotische eigenschappen. Eet daarom voldoende vezelrijke voedingsmiddelen, zoals volkorenbrood, groente, fruit, peulvruchten en noten. Een tekort aan prebiotica kan leiden tot een disbalans van het microbioom, met darmklachten als gevolg.
Prebiotica supplementen
Als je niet genoeg prebiotica binnenkrijgt uit normale voeding, kun je kiezen voor een prebiotica supplement, bijvoorbeeld in de vorm van agave inuline, cichorei vezels of acacia vezels. Acacia en agave inuline hebben een zoetige smaak en kunnen eenvoudig in water worden opgelost. Cichorei heeft een knapperige structuur en is een lekkere toevoeging aan salades. Bekijk hier al onze prebiotica producten.
Probiotica en prebiotica gecombineerd
Voor een goede darmwerking is het van essentieel belang dat de microbiële gemeenschap goed functioneert. Om de gunstige bacteriën te bevorderen is de consumptie van zowel probiotica als prebiotica noodzakelijk. Een supplement dat beide bevat kan een uitkomst bieden als er sprake is van een verstoorde darmflora.
Probiotica bij baby’s en kinderen
Baby’s en jonge kinderen zijn vatbaarder voor infecties dan jongeren en volwassenen. Tegelijkertijd is de kans op blootstelling aan ziekteverwekkers is ook groter. Denk aan het kinderdagverblijf of het spelen in de zandbak. Om de ontwikkeling van immuniteit in de darmen van je kind te ondersteunen kun je kiezen voor een probiotica supplement. In het assortiment van Mattisson vind je een probiotica poeder die speciaal ontwikkeld is voor moeders, baby’s en jonge kinderen.
Probiotica bij reizigersdiarree
Veel reizigers lopen tijdens hun vakantie diarree op door bacteriën in voedsel of water wat onvoldoende is verhit. Om je goed voor te bereiden op je reis, kun je een week voor je vertrek starten met een probiotica supplement. Door de probiotica vervolgens dagelijks te slikken gedurende de reis, versterk je de gunstige bacteriën in de darmen en verminder je daarmee het risico op reizigersdiarree.
Probiotica tijdens en na een antibioticakuur
Antibiotica doden niet alleen slechte bacteriën, maar ook goede. Het gevolg hiervan is dat de darmflora uit balans kan raken. Om deze reden ben je tijdens en na een antibioticakuur vatbaarder voor infecties en diarree. Een supplement met probiotica kan helpen om de darmflora te herstellen na een antibioticakuur.
